Abstrakt
Wpływ gier wideo na funkcje poznawcze to temat, który w ostatnich latach przyciągnął znaczną uwagę. Badania wykazały, że gry prospołeczne mogą pozytywnie wpływać na zachowanie graczy w życiu codziennym, promując współpracę, empatię oraz umiejętności rozwiązywania konfliktów. Znalezienie właściwej równowagi w nawykach związanych z graniem jest kluczem do korzystania z gier wideo, nie wpadając jednocześnie w pułapkę nadmiernej absorpcji.
Badania sugerują, że osoby, które grają około 6 godzin tygodniowo, mogą czerpać korzyści z pozytywnych wzorców zachowań wynikających z grania, nie negatywnie wpływając na inne obszary życia. Z drugiej strony, poświęcanie nawet do 40 godzin tygodniowo na granie może wskazywać na ucieczkę od rzeczywistości i zaniedbanie ważnych obszarów, takich jak relacje, praca czy edukacja.
Kiedy jest odpowiedni moment, aby wprowadzić dzieci do świata gier wideo? Idealna chwila nadchodzi wtedy, gdy osiągną one rozwiniętą kontrolę poznawczą, zwykle w wieku 11-13 lat. Niezwykle istotne jest, aby dorośli zapewnili dyskretny nadzór podczas tego procesu, wyjaśniając złożoności oraz pomagając w interpretacji treści.
Rozpoznawanie kiedy zrobić sobie przerwę jest istotne. Oznaki, takie jak zaniedbywanie obowiązków, spadek wyników w nauce lub pracy, izolacja społeczna czy problemy ze snem, powinny służyć jako jasne wskaźniki, że to pora, aby ograniczyć czas spędzany przed ekranem. Odpowiedzialne granie może przynosić szereg korzyści poznawczych i społecznych, pod warunkiem, że zachowana jest zdrowa równowaga przez cały czas.
Analiza danych z Raportu Entertainment Software Association (ESA) z 2023 roku
Analiza danych przedstawionych w Raporcie Entertainment Software Association (ESA) z 2023 roku dotyczącego demografii graczy w gry RTS i FPS ujawnia interesujący obraz szerokiego i zróżnicowanego zainteresowania grami wideo wśród różnych grup społecznych. To, co wyłania się z tej analizy, to obraz gier wideo jako uniwersalnej formy rozrywki, docierającej do ludzi niezależnie od ich wieku, płci, rasy czy etniczności. Raport rzuca również nowe światło na dyskusję dotyczącą wpływu gier video na rozwój funkcji poznawczych. Wynika z niego, że duża część graczy dostrzega pozytywne aspekty zaangażowania w grę, które można interpretować jako samoświadomość o rozwoju i poprawie funkcji poznawczych.
W odniesieniu do płci, wyniki pokazują, że granie w gry wideo nie jest domeną zarezerwowaną wyłącznie dla mężczyzn, jak moglibyśmy stereotypowo przypuszczać. Kobiety stanowią znaczną część społeczności graczy, z 46% graczy identyfikujących się jako kobiety (ESA, 2023), w porównaniu do 53% mężczyzn (ESA, 2023). To pokazuje, że gry wideo stanowią popularną formę rozrywki dla obu płci. Jednak inkluzja i reprezentatywność w tych badaniach demograficznych i kognitywnych podkreśla również ważność włączania i reprezentatywność graczy identyfikujących się w inny sposób lub decydujących się nie identyfikować w ankiecie, którzy stanowili około 1% badanych(ESA, 2023). Te dane wskazują, że gry mogą stanowić platformę do badań nad różnicami płci w kontekście rozwoju i funkcjonowania poznawczego, np. pod kątem różnic w podejmowaniu decyzji, uwadze czy przetwarzaniu informacji.
Natomiast wiek graczy rozciąga się przez wszystkie grupy, z przeciętnym wiekiem gracza wynoszącym 32 lata (ESA, 2023) i średnim stażem grania wynoszącym 21 lat (ESA, 2023). To zbija mit, że gry są tylko dla młodych. W rzeczywistości, gry przyciągają ludzi w szerokim przedziale wiekowym. Od młodszych niż 18 lat (ESA, 2023), którzy stanowią 26% graczy (ESA, 2023), aż po osoby w wieku 55 lat (ESA, 2023) i więce. To pokazuje, że gry wideo mogą przemawiać do szerokiego spektrum zainteresowań i preferencji na różnych etapach życia.
Demografia rasowa/etniczna graczy, ujawnia, że większość dorosłych graczy to biali 72% (ESA, 2023), ale gry cieszą się również popularnością wśród Latynosów 10%, Afroamerykanów 8%, Azjatów/Wyspiarzy Pacyfiku 6%, oraz "innych" 4% (ESA, 2023). Ta różnorodność pokazuje, jak gry wideo są akceptowaną formą rozrywki w różnych społecznościach, może również świadczyć o uniwersalności i różnorodności tematycznej gier, które przyciągają szeroką gamę graczy.
Pierwszym istotnym wnioskiem w odniesieniu do wpływu gier na rozwój funkcji poznawczych jest fakt, że 86% ankietowanych znajduje w grach źródło radości (ESA, 2023). Choć może się wydawać, że to odczucie ma charakter bardziej emocjonalny niż poznawczy (Glevins, Bejjanki, 2015; Ferguson, 2007;), warto zauważyć, że pozytywne emocje mogą sprzyjać lepszemu skupieniu motywacji do nauki i eksploracji, co z kolei może wpłynąć na rozwój funkcji takich jak uwaga i pamięć (Whitaker, Bushman, 2012; Ventura, Shute, Kim, 2012; Yantis, Jones, 2009)
Dalsze 76% respondentów wierzy (ESA, 2023), że gry wspomagają ich w rozwiązywaniu problemów. To jest kluczowy wniosek sugerujący, że gracze mogą rozwijać kluczowe umiejętności poznawcze takie jak logiczne myślenie, dedukcja oraz zdolność do szybkiego podejmowania decyzji (Powers i inni, 2013; Yantis, Jones, 2009; Boot i inni, 2008). Gry często wymagają od graczy analizy sytuacji, planowania strategii i dostosowywania się do zmieniających się warunków, co może być dobrym treningiem doskonalącym funkcje wykonawcze mózgu (Zhang, Zhou, 2019; Glevins Bejjanki, 2015; Powers i inni, 2013; Boot i inni, 2008)
Tymczasem 83% graczy twierdzi, że gry redukują stres (ESA, 2023). Mimo że korzyści ze zmniejszenia stresu są szeroko rozumiane w kontekście ogólnego zdrowia, ważne jest zauważenie, że niższy poziom stresu może również poprawiać funkcje poznawcze, na przykład poprzez zwiększenie zdolności koncentracji i skuteczniejszą pracę pamięci (Van Ravenzwaaij i inni, 2014; Whitaker, Bushman, 2012)
Ponadto, aż 88% respondentów wskazuje, że gry video poszerzają ich grono znajomych (ESA, 2023). Interakcja społeczna w grach wymaga komunikacji, dzielenia się strategiami, negocjacji, co także może przyczyniać się do rozwoju kompetencji społecznych i emocjonalnych a przez to wpływać na aspekty poznawcze takie jak zdolności językowe czy empatia (Dobrowolski, 2015; Kowalczyk - Grębska, 2012; Owen i inni, 2010; Green, Bavelier, 2003 )
81% respondentów stwierdziło, że gry poprawiają ich umiejętności poznawcze (ESA, 2023), co jest bezpośrednim powiązaniem z tezą artykułu. Gracze, nawet bez explicitnego pytania o funkcje poznawcze, sami dostrzegają poprawę w tej sferze. To może sugerować, że regularne angażowanie się w gry może być postrzegane jako forma treningu umysłu (Owen i inni, 2010; Green, Bavelier, 2003)
Wnioskiem z analizy wyników Raportu ESA jest twierdzenie, że mimo braku bezpośredniego skoncentrowania na procesach poznawczych, gracze sami zauważają znaczące polepszenie ich funkcji poznawczych poprzez granie w gry video. Można to interpretować jako wsparcie dla tezy, że gry video mają potencjalnie pozytywny wpływ na rozwój i poprawę funkcji poznawczych. Jednakże, warto podkreślić konieczność dalszych badań w tym obszarze, zwłaszcza takich, które będą w stanie dokładniej zmierzyć i opisać te procesy.
Wpływ gier na rozwój funkcji poznawczych
W dzisiejszych czasach, gry video są często przedstawiane jedynie jako forma rozrywki. W Polsce, podobnie jak w wielu innych krajach, dominuje przekonanie, że gry nie przynoszą żadnej dodatkowej wartości poza rozrywką (Dobrowolski, 2015). Jednakże, rosnące wyniki badań naukowych rzucają nowe światło na wpływ gier na rozwój funkcji poznawczych.
Funkcje poznawcze, to szeroko rozumiane procesy umysłowe, które umożliwiają nam odbieranie, przetwarzanie oraz wykorzystywanie informacji. Do kluczowych funkcji poznawczych zaliczamy między innymi zapamiętywanie, percepcję, uwagę, procesy hamowania, odporność na dystraktory, przełączanie między zadaniami (multitasking), myślenie, język i planowanie (Stanmore i inni, 2017). W jakim stopniu gry video wpływają na te procesy?
Badania pokazują, że gry mogą mieć pozytywny wpływ na rozwój pewnych aspektów funkcji poznawczych (Kowalczyk - Grębska, 2021; Dobrowolski, 2015; Owen i inni, 2010). Uwaga, jedna z kluczowych funkcji poznawczych, wydaje się szczególnie podatna na rozwój dzięki graniu w gry (Boot i inni, 2008). Zauważono, że gry poprawiają działanie uwagi, szczególnie w kontekście poszerzania pola uwagowego (Kowalczyk - Grębska, 2021; Dobrowolski, 2015). Gracze często muszą śledzić wiele elementów na ekranie jednocześnie, co może przyczyniać się do rozwoju tej zdolności (Dobrowolski, 2015). Z drugiej strony, wyniki badań wspominają również o odwróconych efektach w wymiarze odporności na dystrakcje, sugerując, że osoby grające mogą być bardziej narażone na rozproszenie uwagi wobec obecności dystraktorów (Kowalczyk - Grębska, 2021; Dobrowolski, 2015).
Interesującym odkryciem jest rola gier w rozwoju procesów hamowania (Kowalczyk - Grębska, 2021; Dobrowolski, 2015), czyli zdolności do powstrzymywania impulsów (Stanmore i inni, 2017). Paradoksalnie, intensywne naciskanie klawiszy na klawiaturze czy padzie podczas gry może promować rozhamowanie poznawcze (Dobrowolski, 2015). Taki rodzaj aktywności nie zachęca do powstrzymywania się, lecz raczej do szybkiego reagowania bez nadmiernej kontroli, co mogłoby sugerować, że gry video wspierają zdolność do szybkiego podejmowania decyzji i działania pod presją czasu (Dobrowolski, 2015; Owen i inni, 2010; Ferguson, 2007).
Intrygujące są także wyniki badań na temat uwagi selektywnej (Stanmore i inni, 2017). Wykazano, że osoby grające w gry komputerowe radzą sobie lepiej z zadaniami wymagającymi wykorzystania uwagi selektywnej, szczególnie gdy zadania te były trudne (Dobrowolski, 2015; Owen, 2010; Green, 2003). Uwaga selektywna to zdolność skupienia się na konkretnym elemencie lub zadaniu w obliczu licznych dystraktorów, co jest niezwykle przydatną umiejętnością w wielu życiowych i zawodowych sytuacjach (Stanmore i inni, 2017; Dobrowolski, 2015; Owen i inni 2010)
Choć powszechne są opinie odnoszące się do gier wyłącznie jako do źródła rozrywki (ESA, 2023; Whitaker, Bushman 2012), coraz więcej badań naukowych wskazuje na pozytywny wpływ gier na niektóre aspekty funkcji poznawczych (Kowalczyk - Grębska, 2021; Wang i inni, 2016; Dobrowolski, 2015). Zwiększona uwaga i lepsze radzenie sobie z wielozadaniowością stanowią tylko niektóre z potencjalnych korzyści płynących z regularnego angażowania się w świat gier (Kowalczyk - Grębska, 2021; Dobrowolski, 2015; Whitaker, Bushman 2012; Murphy 2009). Warto, jednak pamiętać, że badania nad wpływem gier na mózg nadal trwają, a zrozumienie pełni ich wpływu wymaga dalszych, dogłębnych analiz.
Wpływ gier na różne aspekty rozwoju człowieka
Obecnie w dynamicznie rozwijającym się świecie technologii, gry video stanowią nieodłączną część codziennego życia wielu osób. Pomimo powszechnego przekonania, że mogą one mieć negatywny wpływ na rozwój psychiczny i społeczny, coraz więcej dowodów naukowych sugeruje, iż mogą one również odgrywać pozytywną rolę w rozwijaniu funkcji poznawczych. Szczególnie interesujący okazuje się być wpływ gier na struktury mózgowe i ich funkcjonowanie.
Kora mózgowa, zajmuję 80% objętości mózgu, pełni kluczową rolę w procesach percepcji. Znajdująca się wewnątrz niej istota biała odpowiedzialna jest za komunikację między poszczególnymi obszarami mózgu, natomiast w ośrodkowym układzie nerwowym, będącym centrum zarządzania całym organizmem, istota szara odpowiada za tak fundamentalne funkcje jak pamięć, inteligencja, czytanie, pisanie oraz myślenie abstrakcyjne (Palaus i inni, 2017).
Najnowsze badania rzucają światło na wpływ gier video na rozwój procesów poznawczych, ukazując biologiczną komplementarność tych procesów (Kowalczyk - Grębska, 2021, Palaus i inni, 2017). Wykazano, że osoby regularnie grające w gry strategiczne rozwijają większą objętość istoty szarej i białej w mózgu (Kowalczyk - Grębska, 2021). Co ciekawe, te zmiany nie są statyczne; są efektem długotrwałej stymulacji mózgu poprzez gry, co potencjalnie wskazuje na plastyczność mózgu w odpowiedzi na ćwiczenia kognitywne (Kowalczyk - Grębska, 2021)
Zmiany te nie są trywialne. Wzrost objętości istoty szarej, odpowiedzialnej za kluczowe funkcje poznawcze, może sugerować, że regularne angażowanie się w gry strategiczne może bezpośrednio przyczyniać się do lepszego rozwoju umiejętności takich jak planowanie, rozwiązywanie problemów oraz podejmowanie decyzji (Kowalczyk - Grębska, 2021; Palaus i inni, 2017). Co więcej, posiadanie "niestandardowej" objętości istoty szarej w mózgu przed rozpoczęciem grania w gry strategiczne może również sugerować, że pewne predyspozycje mózgowe sprzyjają osiągnięciu sukcesu w takich grach (Kowalczyk - Grębska, 2021).
Interesujące jest pytanie, czy można przewidzieć sukces w grze wideo, patrząc na strukturę mózgu. Biorąc pod uwagę dotychczasowe badania, odpowiedź wydaje się być twierdząca (Kowalczyk - Grębska, 2021; Palaus i inni, 2017; Quiroz i inni, 2015). Naturalnie, nie można ignorować innych czynników takich jak doświadczenie, elastyczność poznawcza czy nawet predyspozycje genetyczne, które również odgrywają istotną rolę w procesie nauki i adaptacji do gier strategicznych (Palus i inni, 2017, Quiroz i inni, 2015; Powers i inni, 2013).
Odkrycia te otwierają nowe horyzonty w zrozumieniu wpływu gier video na rozwój mózgu i funkcji poznawczych. Wskazują one na potencjał, jaki gry strategiczne mogą oferować w kształtowaniu naszych zdolności poznawczych, podkreślając przy tym znaczenie biologicznej komplementarności w procesach uczenia się i adaptacji (Kowalczyk - Grębska, 2021). W dalszych badaniach kluczowe będzie zrozumienie, jak te odkrycia mogą być wykorzystane w edukacji, terapii czy nawet w treningu profesjonalnych graczy, co może prowadzić do zmiany perspektywy na gry video z czysto rozrywkowych na potencjalnie edukacyjne i rozwijające.
Gry RTS (Real-Time Strategy) i gry FPS (First-Person Shooter)
W ciągu ostatnich lat, wpływ gier video na funkcje poznawcze człowieka stał się przedmiotem intensywnych badań. Szczególnym zainteresowaniem cieszą się gry RTS (Real-Time Strategy) i gry FPS (First-Person Shooter), które nie tylko oferują unikalne wyzwania oraz systemy nagród, ale także wpływają na rozwój różnych umiejętności poznawczych u swoich użytkowników.
Gry RTS (np. Age of Empires 2: The Age of the Kings, Cyvilization 4 czy Warcraft 3: Reign of Chaos), charakteryzujące się koniecznością szybkiego planowania, podejmowania decyzji i zarządzania zasobami w czasie rzeczywistym, wydają się wyjątkowo korzystne dla rozwoju określonych funkcji poznawczych. Badania pokazują, że gracze regularnie grający w gry strategiczne czasu rzeczywistego wykazują znacznie lepsze wyniki w testach oceniających zdolność do przełączania uwagi oraz uwagi wzrokowej w porównaniu do osób grających w gry z innego gatunku, jak FPS (CS 2 czy THE FINALS). Takie wyniki sugerują, że regularne angażowanie się w gry RTS może przyczyniać się do lepszego funkcjonowania w obszarach wymagających szybkiej adaptacji do zmieniających się warunków i skupienia uwagi na różnych stymulach (Kowalczyk - Grębska, 2021; Dobrowolski, 2015; Ferguson, 2007).
Z drugiej strony, gry FPS, zanurzające gracza w dynamiczny świat z perspektywy pierwszej osoby, gdzie reakcja i koordynacja wzrokowo-ruchowa odgrywają kluczowe role, również wykazują pewne pozytywne efekty poznawcze. Wśród graczy FPS, tacy jak ci, którzy regularnie grają w "Counter-Strike 2", zaobserwowano poprawę w zakresie uwagi wzrokowej, zdolności do śledzenia wielu obiektów jednocześnie, peryferyjnego widzenia, jak również multitaskingu. Wyniki te sugerują, że gry FPS mogą sprzyjać rozwojowi umiejętności niezbędnych do szybkiego reagowania i efektywnego przetwarzania informacji wizualnych podczas jednoczesnego wykonywania różnych zadań (Kowalczyk - Grębska, 2021; Dobrowolski, 2015; Ferguson, 2007).
Niemniej jednak, istotnym jest również zwrócenie uwagi na ryzyko, które niesie za sobą częste angażowanie się w gry video, niezależnie od ich gatunku. Jednym z obszarów, w którym zarówno gracze RTS jak i FPS mogą doświadczać trudności, jest zdolność do hamowania nieadekwatnych reakcji, oceniana na podstawie STOP SIGNAL TASK. Ta umiejętność, odnosząca się do kontrolowania impulsów i zapobiegania automatycznemu wykonywaniu niepożądanych reakcji, może ulegać pogorszeniu u częstych użytkowników gier video (Kowalczyk - Grębska, 2021; Dobrowolski, 2015; Ferguson, 2007).
Gry video, w zależności od ich rodzaju, mają potencjał, aby zarówno sprzyjać rozwojowi pewnych funkcji poznawczych, jak i stwarzać pewne ryzyko w zakresie innych. Kluczowe znaczenie ma zbalansowane podejście do grania, które pozwala czerpać korzyści płynące z wyzwań poznawczych oferowanych przez gry RTS i FPS, jednocześnie ograniczając potencjalnie negatywne skutki nadmiernego angażowania się w ten rodzaj rozrywki (Kowalczyk - Grębska, 2021; Dobrowolski, 2015; Ferguson, 2007).
Wnioski
Wpływ gier video na nasze funkcje poznawcze budzi u wielu osób mieszane uczucia i kontrowersje. Celem tego artykułu było zbadanie, jak gry wideo mogą wpływać na rozwój naszych zdolności poznawczych.
Badania pokazują, że gry prospołeczne mogą pozytywnie wpływać na zachowanie graczy w życiu codziennym. Gry takie jak „Animal Crossing”, „The Sims” czy „Stardew Valley” promują współpracę, rozwijają empatię i uczą zarządzania zasobami oraz rozwiązywania konfliktów. Gracze, którzy angażują się w tego typu gry, często przejawiają prospołeczne zachowania także poza wirtualnym światem, wykazując się większą gotowością do pomocy innym i lepiej radzą sobie w pracach zespołowych (Kowalczyk - Grębska, 2021; Stanmore i inni, 2017; Dobrowolski, 2015)
Ile czasu poświęcić na grę? Znalezienie złotego środka jest kluczem do korzystania z korzyści, jakie oferują gry, bez wpadania w pułapki nadmiernej absorpcji. Według badań, osoby grające około 6 godzin tygodniowo mogą czerpać z gier pozytywne wzorce zachowań, bez negatywnego wpływu na inne obszary życia. W przeciwieństwie, poświęcanie grom do 40 godzin tygodniowo może być oznaką ucieczki od rzeczywistości i zaniedbywania innych ważnych aspektów życia takich jak relacje, praca czy edukacja (Stanmore i inni, 2017; Dobrowolski, 2015).
Kiedy zacząć przygodę z grami? Odpowiedni moment na wprowadzenie dzieci do świata gier wideo pojawia się, gdy osiągają one etap, na którym są w stanie wykształcić kontrolę poznawczą, czyli około 11-13 roku życia. W tym okresie mają już rozwiniętą zdolność do oceny sytuacji, mogą świadomie podejmować decyzje i rozumieć konsekwencje swoich czynów. Ważne jest, aby proces ten odbywał się pod dyskretnym nadzorem dorosłych, którzy mogą wyjaśniać zawiłości i pomóc w interpretacji niektórych treści (Zelazo, Carlson, 2012)
Jakie są znaki, że nadszedł czas, aby zrobić przerwę? Niezależnie od tego, jak bardzo pasjonująca może być gra, ważne jest, aby umieć rozpoznać moment, kiedy staje się ona przeszkodą w codziennym życiu. Symptomy takie jak zaniedbywanie obowiązków, spadek osiągnięć w szkole czy pracy, izolacja społeczna, czy problemy ze snem, są jasnymi sygnałami, że należy ograniczyć czas spędzany przed ekranem (Stanmore i inni, 2017; Ventura i inni, 2012; Murphy, 2009).
Rozsądne korzystanie z gier video może przynieść szereg korzyści dla rozwoju poznawczego i społecznego. Gry prospołeczne mogą wzmocnić nasze umiejętności interpersonalne i empatię, pod warunkiem jednak, że zachowana zostanie równowaga między wirtualnym a rzeczywistym światem. Ważne jest, aby grać odpowiedzialnie i świadomie, zawsze pamiętając o zachowaniu zdrowego balansu.
Odniesienia
W przeglądzie systematycznym uwzględniono odniesienia, występujące w tym artykule.
1. Boot, W. R., Kramer, A. F., Simons, D. J., Fabiani, M., & Gratton, G. (2008). The effects of video game playing on attention, memory, and executive control. Acta Psychologica, 129(3), 387-398. https://doi.org/10.1016/j.actpsy.2008.09.005
2. Dobrowolski, P., Hanusz, K., Sobczyk, B., Skorko, M., & Wiatrow, A. (2015). Cognitive enhancement in video game players: The role of video game genre. Computers in Human Behavior, 44, 59–63. https://doi.org/10.1016/j.chb.2014.11.051
3. Entertainment Software Association (EPA). (2023). Video games remain America’s favorite pastime with more than 212 million Americans playing regularly. Washington.
4. Ferguson, C. J. (2007). The good, the bad and the ugly: A meta-analytic review of positive and negative effects of violent video games. Psychiatric Quarterly, 78(4), 309-316. https://doi.org/10.1007/s11126-007-9056-9
5. Glevins, J. T., & Bejjanki, V. R. (2015). Enhancing cognitive abilities with video games: A fresh look at the evidence. Frontiers in Psychology, 5, 277. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2014.0277
6. Green, C. S., & Bavelier, D. (2003). Action video game modifies visual selective attention. Nature, 423(6939), 534-537. https://doi.org/10.1038/nature01647
7. Kowalczyk-Grębska, N., Skorko, M., Dobrowolski, P., Kossowski, B., Myśliwiec, M., Hryniewicz, N., Gaca, M., Marchewka, A., Kossut, M., & Brzezicka, A. (2021). Lenticular nucleus volume predicts performance in real-time strategy game: cross-sectional and training approach using voxel-based morphometry. Annals of the New York Academy of Sciences, 1492(1), 42-57. https://doi.org/10.1111/nyas.14548
8. Murphy, K., & Spencer, A. (2009). Playing video games does not make for better visual attention skills. Journal of Articles in Support of the Null Hypothesis, 6(1), 1-20.
9. Owen, A. M., Hampshire, A., Grahn, J. A., Stenton, R., Dajani, S., Burns, A. S., Howard, R. J., & Ballard, C. G. (2010). Putting brain training to the test. Nature,465(7299), 775-778. https://doi.org/10.1038/nature09042
10. Palaus, M., Marron, E. M., Viejo-Sobera, R., & Redolar-Ripoll, D. (2017). Neural basis of video gaming: A systematic review. Frontiers in Human Neuroscience,11, 248. https://doi.org/10.3389/fnhum.2017.00248
11. Powers, K. L., Brooks, P. J., Aldrich, N. J., Palladino, M. A., & Alfieri, L. (2013). Effects of video-game play on information processing: A meta-analytic investigation. Psychonomic Bulletin & Review, 20(6), 1055-1079. https://doi.org/10.3758/s13423-013-0418-z
12. Quiroz, J. C., Baniqued, P. L., Barbey, A. K., Patterson, C., Trumbo, M. C., & Wong, C. (2015). The cognitive neuroscience of video games. Learning, Media and Technology, 40(1), 1-12. https://doi.org/10.1080/17439884.2013.839234
13. Stanmore, E. K., Stubbs, B., Vancampfort, D., de Bruin, E. D., & Firth, J. (2017). The effect of active video games on cognitive functioning in clinical and non-clinical populations: A meta-analysis of randomized controlled trials. Neuroscience & Biobehavioral Reviews, 78, 34-43. https://doi.org/10.1016/j.neubiorev.2017.04.011
14. Van Ravenzwaaij, D., Boekel, W., Forstmann, B. U., Ratcliff, R., & Wagenmakers, E. J. (2014). Action video game playing is reflected in enhanced visuomotor performance and increased brain activity. Human Brain Mapping, 35(11), 5781-5791. https://doi.org/10.1002/hbm.22598
15. Ventura, M., Shute, V., & Kim, Y. J. (2012). Video game play, personality and academic performance. Computers & Education, 58(4), 1260-1266. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2011.11.022
16. Wang, L., Zhang, D., Wang, Y., Zhu, L., Liu, Y., & Ma, L. (2016). The neural basis of and a common neural circuitry in different types of pro-social and interactive video game play. Journal of Cognitive Neuroscience, 28(6), 851-867. https://doi.org/10.1162/jocn_a_00928
17. Whitaker, J. L., & Bushman, B. J. (2012). "Remain calm. Be kind." Effects of relaxing video games on aggressive and prosocial behavior. Social Psychological and Personality Science, 3(1), 88-92. https://doi.org/10.1177/1948550611409760
18. Yantis, S., & Jones, E. (2009). The role of attention in the training and transfer of cognitive skills. Psychological Science in the Public Interest, 10(1), 1-30. https://doi.org/10.1177/1529100610387087
19. Zelazo, P. D., & Carlson, S. M. (2012). Hot and cool executive function in childhood and adolescence: Development and plasticity. Child Development Perspectives, 6(4), 354-360. https://doi.org/10.1111/j.1750-8606.2012.00246.x
20. Zhang, Y., & Zhou, S. (2019). Brain training games enhance cognitive function in healthy subjects. Medical Science Monitor, 25, 1515-1520. https://doi.org/10.12659/MSM.913152
Autor
Łukasz Prochnij
członek American Psychological Association (APA),
student IV roku psychologii,
przewodniczący Koła Naukowego Studentów Psychologii WSB-NLU.
